Buğday E-Dergi’nin Güz 2022 sayısında yayınlanan Tezgâhın Ardındaki Kahramanlar serisinin yeni bölümünde organik tarım üreticisi Murat Gül’ü konuk ediyoruz.
Farge Organik’in kurucularından Murat Gül, İzmit’in orman köyü Fethiye’de organik tarım yönetmeliğine uygun olarak 75’ten fazla mevsimsel sebze ve meyve üretiyor, çiftliğin dışa bağımlılığını azaltmak için hastalık getiren tohumlar yerine yerel tohumları özenle ekiyor, çoğaltıyor. Organik üretimin emek yoğun ve maliyetli olduğunu belirten Gül, zehirli kimyasalların kullanıldığı konvansiyonel tarımın aksine; zararlı otlara ve böceklere karşı elle müdahale, çapalama, malçlama ve kendi yaptıkları doğa dostu ilaçlar ile nasıl mücadele ettiklerini anlattı.
Buğday Derneği’nin destekçilik programı kapsamında üç ayda bir elektronik ortamda yayınlanan Buğday Ekolojik Yaşam Dergisi’ne abone olarak hem ekolojik yaşamın gündem ve pratiklerinden haberdar olabilir hem de Buğday Derneği’nin doğayla uyumlu üretim, türetim ve sağlıklı bir gelecek için yürüttüğü çalışmalara destek olabilirsiniz.
Aboneliğinizle birlikte, Buğday E-Dergi’nin yaz sayısı ve 3 ayda bir yeni sayıları e-posta kutunuzda oluyor.
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin Türkiye’de güvenli ve zehirsiz gıdanın yaygınlaşması için gösterdiği çabaların sonucu olarak 2006 yılında Şişli Belediyesi işbirliği ile kurulan Şişli %100 Ekolojik Pazar 16. yılını kutladı.
Tarım zehirlerinin kullanılmadığı, tüm canlılar için adil bir üretim biçimiyle üretilen, sağlıklı ve organik sertifikalı ürünleri tüketicilerle buluşturan %100 Ekolojik Pazarlar’ın Türkiye’deki ilk örneği Şişli %100 Ekolojik Pazar, 16. yıldönümünü etkinliklerle kutladı.
Pazar üreticileri, esnafı, müşterileri, Şişli Belediyesi ve Buğday Derneği temsilcilerinin bir araya geldiği Şişli %100 Ekolojik Pazar’da, 11 Haziran 2022 Cumartesi günü gerçekleştirilen kutlama kapsamında; Özlem Osmanoğlu ile fide dikimi, Leyla Aslan ile Hazine Avı oyunu, Şule Şenol ile T-İstasyonu ahşap oyuncak tezgâhında oyun ve üretim atölyeleri düzenlendi. Alper Pınarbaşı ve Ali Dilber’in de canlı müzik performansları ile yer aldığı etkinliğe özellikle çocuklar yoğun bir ilgi gösterdi.
Yıldönümü etkinliğine katılarak üreticileri ve esnafını tezgâhlarında ziyaret eden Şişli Belediyesi Zabıta Müdürü Mehmet Zeybek, sağlıklı gıdaya ulaşma noktasında %100 Ekolojik Pazar’ın önemli bir rol üstlendiğini ve Belediye olarak bu değerin yükseltilmesi için gayret gösterdiklerini söyledi.
Buğday Derneği Kurucusu Victor Ananias’ın öncülüğünde hizmete açılan, Türkiye’nin ilk organik pazarı Şişli %100 Ekolojik Pazar’ın 16 yıldır tüm paydaşları bir araya getirdiğini belirten Buğday Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Leyla Aslan, “Ekolojik pazarlar, üretim hikâyelerini unutmuş ve gıdasının nereden, ne şekilde geldiğini sorgulamayı bırakan şehir insanının gıdasının sorumluluğunu tekrar ele alarak gıda ile kopan bağını üreticiler ile birlikte tekrar onarmasına vesile oluyor.” dedi.
16. yılında %100 Ekolojik Pazar
Türkiye’nin ilk ekolojik pazarının kurulması için gereken yasal zeminin Buğday Derneği’nin çabalarının sonucu oluşmasının ardından ilk olarak Şişli %100 Ekolojik Pazar; Haziran 2006’da, 45 tezgâh ve doğayla uyumlu üretim yolunda bir araya gelen organik ürün sertifikası sahibi 23 üreticinin katılımı ile açıldı.
Ekolojik tarımın yaygınlaşması için yeni bir model oluşturan Şişli %100 Ekolojik Pazar’da, 16 yılda, çoğunluğunu üreticilerin oluşturduğu esnaf sayısı 83’e, tezgâh sayısı ise 330’a yükseldi. Şişli %100 Ekolojik Pazar kuruluşundan bu yana, Türkiye çapında art arda açılan ve sayısı 16’yı bulan diğer organik pazarların öncüsü ve modeli oldu.
Pazar, bugüne kadar oluşturduğu model sayesinde Ankara, Afyon, Eskişehir, Hatay, İzmir, Mersin ve Zonguldak gibi Türkiye’nin birçok farklı noktasından 900’ün üzerinde taze sebze ve meyve üreticisinin organik ürünlerini İstanbul halkı ile buluşturduğu bir alan yaratarak üreticiyle müşterinin arasındaki mesafenin azalmasını sağlıyor.
Şişli’nin ardından, İstanbul’un Kartal ve Bakırköy gibi farklı ilçelerinde, İzmit ve mevsimlik olarak Kayseri Kocasinan’daki beş ayrı noktada, Buğday Derneği danışmanlığında kurulan %100 Ekolojik Pazarlar’dan ekolojik ve zehirsiz gıdaya erişenlerin sayısı her geçen gün artıyor.
İstanbul’da organik sertifikalı ürünlerin en uygun fiyata alınabileceği yer olma özelliğini taşıyan %100 Ekolojik Pazarlar, aynı zamanda pek çok dükkân, satış noktası ve e-ticaret sitesinin ürünlerini Şişli %100 Ekolojik Pazar’dan temin etmesi sayesinde “Türkiye’nin organik ürün hali” rolünü de üstleniyor.
%100 Ekolojik Pazarlar, hem 2006’ya kadar ihracat odaklı olan ekolojik ürün sektöründe iç pazarın gelişmesini sağlıyor hem de süt türevi ürünlerin, istiridye mantarının, elma pekmezinin, hurmanın, siyez ve karabuğday ununun, safranın ve daha pek çok yeni ekolojik ürünün iç pazarda satılabilmesine öncülük ediyor. Şişli’de kurulduğu ilk yıl 3-5 ton civarında olan haftalık taze sebze ve meyve satışları bugün, haftalık ortalama 17 ton, yılda yaklaşık 860 tona kadar ulaşarak artışını sürdürüyor.
Organik ürün bereketi tüketiciyi ve üreticiyi besliyor
%100 Ekolojik Pazarlar, yarattığı istihdam ve düzenli gelir sistemiyle, üreticilerin ekolojik yollarla sertifikalı olarak ürettiği ürünlerin ekonomik açıdan sürdürülebilirliğini korumasını sağlıyor.
Sağlıklı ve güvenilir gıdalar için her cumartesi günü Şişli’de bir araya gelen üretici ve tüketiciler, üç nesil boyunca kurdukları organik bağları güçlendirerek üretimlerine ve paylaşımlarına devam ediyor.
%100 Ekolojik Pazarlar, halkın alışveriş ve pazar yerlerindeki sosyalleşme kültürünü koruyarak ve geliştirerek ekolojik yaklaşımla yeniden ele alınmasını, yarattığı sosyal ortam ve etkinliklerle alışverişin gıda boyutunun ötesinde, sosyal ve kültürel düzeyde bir paylaşım aracı olmasına katkı sunuyor.
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin Türkiye’de sağlıklı ve güvenilir gıdanın yaygınlaşması için gösterdiği çabaların bir sonucu olarak 2006 yılında Şişli Belediyesi işbirliği ile kurulan Şişli %100 Ekolojik Pazar 16. yılını kutluyor.
Tarım zehirlerinin kullanılmadığı, tüm canlılar için adil bir üretim biçimiyle üretilen, sağlıklı ve organik sertifikalı ürünleri tüketicilerle buluşturan %100 Ekolojik Pazarlar’ın Türkiye’deki ilk örneği Şişli %100 Ekolojik Pazar 16. yıldönümünü etkinliklerle kutlayacak.
Pazar üreticileri, esnafı, müşterileri ve Buğday Derneği temsilcilerinin bir araya geleceği Feriköy’deki Şişli %100 Ekolojik Pazar’da, 11 Haziran 2022 Cumartesi günü gerçekleşecek olan kutlamada çocuklarla fide dikimi, oyun ve üretim atölyeleri ile birlikte canlı müzik etkinliği yapılacak.
16. yılında %100 Ekolojik Pazar
Türkiye’nin ilk ekolojik pazarının kurulması için gereken yasal zeminin Buğday Derneği’nin çabalarının sonucu oluşmasının ardından ilk olarak Şişli %100 Ekolojik Pazar; Haziran 2006’da, 45 tezgâh ve doğayla uyumlu üretim yolunda bir araya gelen organik ürün sertifikası sahibi 23 üreticinin katılımı ile açıldı.
Ekolojik tarımın yaygınlaşması için yeni bir model oluşturan Şişli %100 Ekolojik Pazar’da, 16 yılda, çoğunluğunu üreticilerin oluşturduğu esnaf sayısı 83’e, tezgâh sayısı ise 330’a yükseldi. Şişli %100 Ekolojik Pazar kuruluşundan bu yana, Türkiye çapında art arda açılan ve sayısı 16’yı bulan diğer organik pazarların öncüsü ve modeli oldu.
Pazar, bugüne kadar oluşturduğu model sayesinde Ankara, Afyon, Eskişehir, Hatay, İzmir, Mersin ve Zonguldak gibi Türkiye’nin birçok farklı noktasından 900’ün üzerinde taze sebze ve meyve üreticisinin organik ürünlerini İstanbul halkı ile buluşturduğu bir alan yaratarak üreticiyle müşterinin arasındaki mesafenin azalmasını sağlıyor.
Şişli’nin ardından, İstanbul’un Kartal ve Bakırköy gibi farklı ilçelerinde, İzmit ve mevsimlik olarak Kayseri Kocasinan’daki beş ayrı noktada, Buğday Derneği danışmanlığında kurulan %100 Ekolojik Pazarlar’dan ekolojik ve zehirsiz gıdaya erişenlerin sayısı her geçen gün artıyor.
İstanbul’da organik sertifikalı ürünlerin en uygun fiyata alınabileceği yer olma özelliğini taşıyan %100 Ekolojik Pazarlar, aynı zamanda pek çok dükkân, satış noktası ve e-ticaret sitesinin ürünlerini Şişli %100 Ekolojik Pazar’dan temin etmesi sayesinde “Türkiye’nin organik ürün hali” rolünü de üstleniyor.
%100 Ekolojik Pazarlar, hem 2006’ya kadar ihracat odaklı olan ekolojik ürün sektöründe iç pazarın gelişmesini sağlıyor hem de süt türevi ürünlerin, istiridye mantarının, elma pekmezinin, hurmanın, siyez ve karabuğday ununun, safranın ve daha pek çok yeni ekolojik ürünün iç pazarda satılabilmesine öncülük ediyor. Şişli’de kurulduğu ilk yıl 3-5 ton civarında olan haftalık taze sebze ve meyve satışları bugün, haftalık ortalama 17 ton, yılda yaklaşık 860 tona kadar ulaşarak artışını sürdürüyor.
Organik ürün bereketi tüketiciyi ve üreticiyi besliyor
%100 Ekolojik Pazarlar, yarattığı istihdam ve düzenli gelir sistemiyle, üreticilerin ekolojik yollarla sertifikalı olarak ürettiği ürünlerin ekonomik açıdan sürdürülebilirliğini korumasını sağlıyor.
Sağlıklı ve güvenilir gıdalar için her cümartesi günü Şişli’de bir araya gelen üretici ve tüketiciler, üç nesil boyunca kurdukları organik bağları güçlendirerek üretimlerine ve paylaşımlarına devam ediyor.
%100 Ekolojik Pazarlar, halkın alışveriş ve pazar yerlerindeki sosyalleşme kültürünü koruyarak ve geliştirerek ekolojik yaklaşımla yeniden ele alınmasını, yarattığı sosyal ortam ve etkinliklerle alışverişin gıda boyutunun ötesinde, sosyal ve kültürel düzeyde bir paylaşım aracı olmasına katkı sunuyor.
Sağlıklı gıdanın adresi %100 Ekolojik Pazarlar
Bakırköy: Cuma günleri, Airport Alışveriş Merkezi’nin arka açık otoparkında, 09.00-16.00 saatleri arasında.
Kartal: Pazar günleri, Kordonboyu Mah., Hükümet Cad., Ekolojik Pazar Alanı’nda, 08.00-17.00 saatleri arasında.
İzmit: Cumartesi günleri, 41 Burda Alışveriş Merkezi’nde, 10.00-18.00 saatleri arasında.
Kayseri – Kocasinan: Pazar günleri, Erciyesevler Mah., Mazı Sk., Kocasinan’da, 08.00-17.00 saatleri arasında. *Sadece Ağustos-Kasım ayları hizmet vermektedir.
Doğayla uyumlu üretim, türetim ve sağlıklı bir gelecek için çalışan Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin yürüttüğü %100 Ekolojik Pazarlar projesinin Türkiye’deki ilk örneği olan Şişli %100 Ekolojik Pazar 15. yaşını kutluyor.
Buğday Derneği’nin kurucusu ve vizyoneri Victor Ananias’ın Bodrum’da kurduğu pazar tezgahından organik ürün dükkânlarına, Kutu ve BAHÇE projesinden WWOOF Türkiye/TaTuTa programı ile doğa dostu üretim yapan çiftçilerin desteklenmesine kadar ortaya koyduğu projeler ve modeller birbirini besleyerek ekolojik üretimin yaygınlaşması adına bir bütüne hizmet ediyor.
Victor Ananias’ın yoğun emek ve uğraşları neticesinde, 2004 yılında “Organik Tarım Kanunu ve Yönetmeliği”nin organik pazarları destekleyecek yönde çıkarılması ve organik ürünlerin hal yasasından muaf tutulmasıyla Türkiye’de ilk kez %100 Ekolojik Pazarlar’ın kurulmasının önü açılmış oldu.
Şişli Belediyesi işbirliğiyle Haziran 2006’da 45 tezgah ve 23 üretici ile kurulan, Türkiye’nin hem ilk hem de en büyük organik pazarı Şişli %100 Ekolojik Pazar, ekolojik sertifikalı ürünleri adil, sürdürülebilir ve güvenilir bir model oluşturarak tüketiciye doğrudan ulaştırıyor.
Şişli %100 Ekolojik Pazar’da, Haziran 2021 itibarıyla 330 tezgah ve çoğunluğunu üreticilerin oluşturduğu 83 tezgah sahibi yer alıyor. Pazar, İzmir, Afyon, Mersin, Hatay, Zonguldak, Ankara, Eskişehir, Gökçeada gibi Türkiye’nin birçok farklı noktasından 900’ün üzerinde üreticinin organik ürünleriyle 15. yılında da bereketini artırıyor.
Üç kuşağı sağlıklı ve zehirsiz ürünlerle besleyen %100 Ekolojik Pazar üreticileri, müşterileriyle kurdukları organik bağları her geçen gün daha da güçlendirerek üretimlerine ve paylaşımlarına devam ediyor.
Organik tarımın öncüsü
Türkiye’de iç pazar potansiyelini ortaya çıkaran %100 Ekolojik Pazarlar; yeşil ekonomi alanında ekolojik bütüne hizmet eden çok paydaşlı bir iletişim ortamı oluşturarak diğer ekolojik pazarlara da model oluşturuyor.
Organik süt türevi ürünlerin, istiridye mantarının, elma pekmezinin, baklavanın, ketçabın, helvanın, lokumun, hurmanın, ezmelerin, sarı kantaronun, siyez ve karabuğday ununun, yufkanın, çiğköftenin, safranın ve daha birçok ürünün ilk defa piyasaya sunulduğu yer olan Şişli %100 Ekolojik Pazar; bir yandan Türkiye’de sayısı 16’ye yükselen yeni organik pazarların kurulmasına öncülük ederken diğer yandan dükkânlar, e-ticaret siteleri gibi pazarlama kanallarını da besleyerek daha fazla insanın organik ürüne ulaşmasını sağlıyor.
Pazar, her cumartesi günü, perakende müşterileri haricinde 30’un üstünde dükkân, e-ticaret sitesi ve diğer organik pazarların esnafına da ürün tedarik kanalı oluyor.
İstanbul, İzmit ve mevsimlik olarak Kayseri Kocasinan’daki beş ayrı noktada, Buğday Derneği güvencesiyle hizmet veren %100 Ekolojik Pazarlar, bugüne kadar 900’ün üzerinde taze sebze ve meyve üreticisinin sertifikalı ürünlerini alıcısıyla buluşturdu.
Buğday Derneği ayrıca, danışmanlığından çekildiği Konya Meram, İstanbul Küçükçekmece ve Beylikdüzü %100 Ekolojik Pazarları ile bugün artık çoğu kapanan Antalya, Samsun Gazi ve İlkadım, Balıkesir Burhaniye, İzmir Seferihisar, Kayseri Talas %100 Ekolojik Pazarları’nın kurulması sağladı.
Hem gıda hem bilgi alışverişi
%100 Ekolojik Pazar, halkın alışveriş kültürünün ve pazar yerlerindeki sosyalleşme kültürünün ekolojik yaklaşımla yeniden ele alınmasını, yarattığı ortam ve etkinlikler ile alışverişin gıda boyutunun ötesinde sosyal ve kültürel düzeyde bir paylaşım olmasını hedefliyor.
Şişli %100 Ekolojik Pazar, ekolojik ürün alışverişinin yanı sıra ekolojik yaşamın farklı alanlarında çeşitli etkinliklere katılım olanağı da sağlıyor. Pazarın müdavimleri, sabahın erken saatlerinden itibaren hem alışveriş ediyor hem de pazarda gerçekleşen etkinliklere, söyleşilere katılıyorlar. Bugüne kadar düzenlenen “bez çanta dikim” atölyesi, ”gerçek temizlik” atölyesi, ”takas-armağan şenliği”, “gel oyna çocuk atölyesi”, ”ekolojik kitap şenliği”, “Zehirsiz Sofralar” söyleşisi, konserler, performanslar gibi pek çok etkinlik pazarı kültürel ve sosyal anlamda da zenginleştirdi; “alış-veriş” mekânı olmanın ötesine taşıdı.
Plastik poşet kullanılmayan ilk pazaryeri
Türkiye’de plastik poşet kullanımının kaldırıldığı ilk pazar olan Şişli %100 Ekolojik Pazar, bu çabanın küçük de olsa bir karşılığı olarak İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinliklerinin de bir parçası oldu.
Her şey kayıt altında ve izlenebilir
Buğday Derneği, oluşturduğu %100 Ekolojik Pazar Standartları ile organik pazarların sağlıklı işleyen ve güvenilir bir model olarak yaygınlaşmasına öncülük ederek, üstlendiği bu rolü, hazırladığı internet veritabanı ile daha da ileriye taşıyor. Yerel yönetim yetkilileri, ürünlerin satış verilerini tarih, satıcı, üretici, ürün, çeşit, miktar, fiyat ve mali belgeler bazında kayıt altına alıyor. Ardından üretici denetimlerinden sorumlu kontrol ve sertifika kuruluşlarına gönderiyorlar. Ayrıca %100 Ekolojik Pazarlar’da satılan tüm ürünlere ait sertifikalara ekolojikpazarlar.org adresinden ulaşılabiliyor.
Belediyelerin yanı sıra, Buğday Derneği ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından da denetimleri yapılan Pazarlar’da, düzenli olarak ürünlerden numune alınarak akredite laboratuvarlara gönderiliyor. Kalıntı çıkan veya sertifika kapsamı dışında ürün sattığı tespit edilen üreticiler ve esnaf pazardan men ediliyor.
Sürdürülebilirliğini bireylerin destek ve bağışlarıyla sağlayan, 18 yıldır özveriyle ve kısıtlı kaynaklarla çalışan Buğday Derneği’ne destek ol, ekolojik yaşam umudumuzu birlikte yeşertelim!
Buğday Derneği danışmanlığında kurulan %100 Ekolojik Pazarlar yeni üreticilere ev sahipliği yapmaya başladı.
Buğday Derneği ve Şişli Belediyesi işbirliğiyle ilk olarak 2006 yılında Şişli, Feriköy’de 45 tezgah ve 25 üretici ile kurulmaya başlayan %100 Ekolojik Pazarlar, bugüne kadar yaklaşık 900 taze sebze ve meyve üreticisinin sertifikalı ürünlerini alıcısıyla buluşturdu. Sadece İstanbul’da haftalık ortalama 5 bin hanehalkına hizmet veren %100 Ekolojik Pazarlar, 14 yıldır sağlıklı ve güvenilir alışverişin adresi olmaya devam ediyor.
İlçe belediyelerinin başkanlığında bir araya gelen Buğday Derneği, %100 Ekolojik Pazarlar müşterileri, üreticileri ve esnafının oluşturduğu pazar komisyonları, boşalan tezgahlar için dönem dönem açılan başvuruları değerlendirerek yeni üreticilerin pazarlara dahil edilmesi sürecini üstleniyor.
2019 yılında yapılan başvurular çerçevesinde İstanbul’daki %100 Ekolojik Pazarlar’da 24 organik tarım üreticisi daha tezgah sahibi olarak ürünlerini müşterilerine ulaştırma şansı buldu. Pazarlarda sadece kendi yetiştirdiği ürünleri satan üreticilerin artmasına özen gösteren pazar komisyonları tarafından 2019 güz döneminde yapılan değerlendirmeler sonuçlandı. Bu kapsamda, 2020 yılı içerisinde katılan yeni üreticiler ile birlikte %100 Ekolojik Pazarlar daha bereketli, daha renkli bir paylaşım mekanı haline geldi.
Yer sıkıntısı olan Bakırköy %100 Ekolojik Pazar’a iki yeni üretici dahil olurken, birçok yeni üreticiye şans veren Kartal ve Şişli %100 Ekolojik Pazarlar’ın tezgah sahibi profili ve dağılımı şu şekilde değişti:
Tezgah profili
Şişli %100 Ekolojik Pazar
Kartal %100 Ekolojik Pazar
Yemek
4
2
Kozmetik, deterjan grubu
3
3
Sadece kendi ürünlerini satan taze sebze ve meyve üreticisi
35
19
Hem kendi taze ürünlerini satan hem de aracılık yapan üreticiler
12
7
Sadece kendi mamul (paketli) ürünlerini satan üreticiler
11
6
Hem kendi hem başkalarının mamul ürünlerini satan üreticiler
6
4
Üretici olmayan, üretici temsilciliği yapan pazarcılar
14
12
Sonuç olarak, Şişli %100 Ekolojik Pazar’da organik sertifikalı gıda ürünü satanların (yemek ve kozmetik grubu hesaba dahil edilmemiştir) %82’si, Kartal %100 Ekolojik Pazarda ise %75’i üretici niteliği taşıyor.
Üreticilerin kalıcı çözüme ve desteğe ihtiyacı var
Ürünlerine pazar bulabilmek için Türkiye’nin dört bir yanından İstanbul’a ve diğer büyük şehir merkezlerine ulaşmak zorunda kalan üreticiler ulaşım maliyetlerini karşılamakta da güçlük çekiyor. Her ne kadar yerelde pazarlama ekolojik yaklaşımın önceliklerinden olsa da, organik üretici için Türkiye şartlarında bu pek mümkün görünmüyor. Çünkü talebin büyük bir kısmı İstanbul başta olmak üzere büyük şehirlerde yoğunlaşmış durumda. Böyle olunca da, %100 Ekolojik Pazarlar’ın kurulduğu ilçe belediyeleri tarafından tezgah tahsisi yapılan birçok üretici, büyük umutlar ile aldıkları pazar tezgahlarını her geçen gün artan ulaşım maliyetleri sebebiyle boş bırakıyor ya da kendileri gelemediği için ürünlerini satabilecek temsilciler bulmak zorunda kalıyorlar. Bir kısmı da sadece kendi yetiştirdiği ürünler ile maliyetleri karşılayamadığından şirket kurarak aracılık yapmaya başlıyor. Bütün bu olumsuzlukların üstüne bir de salgın eklenince müşteri kayıpları kaçınılmaz oluyor.
Organik pazarlarda daha fazla üretici, daha az üretici temsilcisi (pazar esnafı) görmek isteyen müşteriler; salgın, tatiller, yağışlı hava, otopark sorunu vb. sebeplerle pazarlara gelemeyip, evlere servis yapan e-ticaret sitelerine veya sermaye desteğindeki marketlerin organik raflarına yöneldikçe; binbir zorluk ve maliyete katlanan üreticiler de organik pazarlara gelemiyor, çünkü ürün satışları maliyetlerini karşılamaya yetmiyor.
Maliyetlerini karşılayamayan üreticilerin boş bırakmak zorunda kaldığı tezgahlar pazarlarda resmi tezgah verilerine göre daha fazla pazarcı veya temsilci görünmesine sebep oluyor. Üretici sayısının az görünmesinin önemli bir sebebi de üreticilerin bir veya birkaç çeşit ürün üretmesi veya narenciye gibi tek bir ürün grubuna yönelik üretim yapması ile düzenli olarak pazarlarda yer alamaması.
Organik, güvenilir ve sağlıklı ürün arayışındaki tüketicilerin pazarlara gelememesi, özellikle uzak bölgelerden taze sebze ve meyve getiren üreticilerin maliyetlerini karşılamamasıyla bir kısır döngü yaratıyor. Bu durum iç pazara yönelik üretim yapan çiftçilerin organik tarımı bırakmasına ya da e-ticaret siteleri, market zincirleri gibi satış noktalarına mecbur bırakarak %100 Ekolojik Pazarlar’daki üretici-türetici arasında kurulan bağın kopmasına neden oluyor.
Son on yılda organik tarım yapılan arazi miktarında ve organik üretici sayısında artışlar yaşansa da; talep yetersizliği, yüksek girdi maliyetleri, iklim krizi ile boğuşan üreticiler, 2019’da Tarım ve Orman Bakanlığı’nın organik tarım desteklerine getirdiği kısıtlamaların da etkisiyle iç pazara yönelik üretim yapmaktan kaçınıyor. Türkiye genelinde yaklaşık 75 bine ulaşan organik tarım üreticisinin sadece birkaç yüzlük kısmı iç pazara ve organik pazarlara taze sebze ve meyve üretiyor.
Buğday Derneği Genel Müdürü Batur Şehirlioğlu, organik tarım üreticilerinin desteklenmesi yönünde atılması gereken adımlara dikkat çekerek şu açıklamayı yaptı: “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın organik tarıma geçiş sürecinden sonraki desteklemelerini kaldırması organik tarımın iç pazarda gelişmesi için emek veren birçok çiftçiyi olumsuz etkiliyor. Bu kararın etkisiyle 2020 yılında hem organik tarım alanı hem de üretici sayısında ciddi bir düşüş yaşanacağını tahmin ediyoruz. Bakanlığımız organik tarımı ihracat odağından çıkartacak, iç pazarı teşvik edecek stratejiler geliştirmeli, iç pazara yönelik üretim yapan organik tarım üreticilerine desteklemelerde pozitif ayrımcılık yapmalı. Organik ürünlere yönelik talep yetersizliği, artan girdi maliyetleri, lojistik sorunları ile birlikte özellikle organik gıda ve diğer gıda ürünlerine yönelik artan bilgi kirliliği de hesaba katıldığında, ne yazık ki üreticiler için kalıcı çözüm sunabilecek, uzun vadeli bir organik tarım stratejik planımız bulunmuyor.”
