Türkiye’nin ilk Ekolojik Pazarı, 17 Haziran 2006’da Şişli’de, %100 Ekolojik Pazar markası altında açılmışta olsa ekolojik pazar fikri ve pazarın kurucusu Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin bu kararı alma noktasına gelmesinin uzun bir geçmişi vardır. Derneğin ESAS’lı ( Ekolojik, Sağlıklı, Adil ve Sürdürülebilir ) üretim – tüketim ( kullanım ) döngüleri oluşturma, güçlendirme ve katılım sağlama programı, ESAS’lı alış – veriş modelleri yolu ile tüketici – üretici bilinçlendirilmesi, eğitimi ve örgütlenmesi alt programı kapsamında geliştirilen %100 Ekolojik Pazar Projesi’nin ana hedefi Türkiye’de Ekolojik Tarımı sağlıklı, güvenilir ve toplumun her kesimine hitap ederek arz ve talebi arttıracak biçimde yaygınlaştırmak olarak belirlenmiştir. Bu proje Şişli Belediyesi ortaklığı ve desteği ile proje niteliğinden çıkıp artık sürdürülebilir ve her türlü yasal izni ile gerçek bir halk pazarı niteliğine kavuşmuştur.
Yürüttüğü her projeye sosyal, kültürel, eğitim, politika, ekonomi, iletişim, ekoloji, sağlık, bilimsel ve sektöre özel tüm yönleri ile bütünsel bir bakış açısıyla yaklaşan Buğday Derneği, dernek öncesi dönemi de dahil edersek 20 yıldır ekolojik tarım sektöründe edindiği bilgi ve deneyimle iç piyasada ekolojik tarımı ve organik ürünleri yaygınlaştırmanın, farkındalık yaratmanın en etkili yolunun kültürümüzün bir parçası olan halk pazarı modeli ile olabileceğini öngörmüştür. Geçmiş yıllarda üretimden pazarlamaya, danışmanlıktan ekolojik ürün dükkanlarına franchise vermeye, ekolojik kutu ve internetten pazarlama projelerinden, bodrum pazarında ekolojik tezgah kurmaya, kongre düzenlemekten, fuarlarda tanıtımdan Organik Tarım Ulusal Yönlerdirme Komitesindeki aktiv çalışmalarına kadar her türlü bilgi, deneyim ve tüketiciyi bilinçlendirmek için 1998 den bu yana çıkardığı Buğday Ekolojik Yaşam Dergisi ve çiftçiyi teşvik etme amaçlı TATUTA ( tarım, turizm, takas ) projesi gibi çalışmaların neticesinde; ekolojik ürünlerin iç pazarda yaygınlaştırılmasının en etkili yolunun medya ve sponsor tarafından da desteklenebilecek, yani sosyal sorumluluk kapsamında ve medyatik olabilecek ve her kesimden tüketiciye ulaşmasını sağlayacak kitlesel, kültürümüzle uyumlu, özel değil kamusal bir proje olması gerektiği görüşünde hem fikir olunmuştur. Böylesi bir modelin üretici ve tüketiciyi direkt bir araya getirerek, hem adil ticaret anlayışını getirecek olması, hem de tüketiciye daha fazla güven sunacak olması dernek için önemli diğer gerekçeler olmuştur.
Özellikle büyük alıcılara yönelik, çeşit ve ticari değer olarak tatminkar ve düzenli ürün sağlayamayacak küçük ve orta ölçekli üreticiler için çok önemli bir geçim kapısı olan pazarların yaygınlaşması, bölgelerinde lider konumunda ama bunca zamandır, maddi bir başarı sağlayamamış ekolojik tarım yapan çiftçilere, çevrelerindeki konvanvansiyonel tarım yapan çiftçileri ikna etme ve zamanla örgütlenip, örgütlü işleyişin faydalarından yararlanma şansı tanıyacaktır. Birçok çiftçi, diğer üretici ve dükkanlar için sektördeki en büyük problem pazarlama sorunudur. Derneğin 2005 te elde ettiği veriler doğrultusunda, 2006 yılında böyle bir pazarı açmanın sektörel açıdan doğru bir zamanlama olduğuna karar vermiştir. Üreticideki kararlılık, ürün çeşit ve miktarındaki yeterlilik, tüketicide gıda güvencesi arayışı, derneğin bilgi ve tecrübesi, yasal zemin, ve toplumdaki ekoloji ve sağlıklı yaşam bilinci bu fikri destekleyen unsurlar olmuşlardır.
Projenin lansmanı Şişli Belediye’sinin de katılımı ile 3 Haziran 2006 da gerçekleştirilmiş, iki hafta sonra da 17 Haziran 2006 da açılış gerçekleştirilmiştir.
Projenin alt amaçları kısaca şöyle tanımlanabilir:
- Ekolojik sertifikalı ürünlerin üreticiden her kesimden tüketiciye en kısa, ucuz yoldan ve uygun koşullarda, güvenli bir sistem dahilinde ulaşmasına olanak sağlamak.
- Ekolojik ürün bilgisinin yaygınlaştırılması, tüketici eğitimi ve talep oluşturulması
- Denetimli, güvenilir, belgeli, sağlıklı ürünler sunarak halk sağlığına katkıda bulunmak
- Ekolojik tarıma geçen çiftçilere pazar desteği sağlarken yeni üreticilerin/yatırımcının teşvik edilmesi yolu ile sektörün gelişimine katkıda bulunmak
- Kültürümüzün parçası, sosyal ve ekonomik takas modeli olan halk pazarlarının geliştirilmesi, dönüştürülmesi
- Su ve toprak kalitesi ile biyolojik çeşitliliğin korunmasını desteklemek
- Kırsalda ekolojik, sürdürülebilir yaşam modellerini, kırsalda refah ve istihdamı desteklemek. Özellikle ekolojik tarımdan gelire en çok ihtiyaç duyan, kırsal kökenli, marketlere veya ihracata yönelik çeşit, kalite ve süreklilik sağlayamayacak, küçük ve orta ölçekli üretici/çiftçiyi desteklemek.
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği için ekolojik pazarlar ekolojik yaşam/doğayla barışık yaşam felsefesini ve kültürünü paylaşma ve yaygınlaştırma alanlarıdır. Türkiye’de poşet kullanımının kaldırıldığı ilk pazar olma özelliğine de sahip olan Şişli %100 Ekolojik Pazar önderliğinde, tüm %100 Ekolojik Pazarlar açıldığı ilk günlerden itibaren konu ile ilgili söyleşiler, etkinlikler, atölyeler ve film gösterilerine sahne olmuştur. Çeşitli kutlamalar ve konserlere ev sahipliği yapmıştır. Bu çabanın küçük de olsa bir karşılığı olarak Şişli %100 Ekolojik Pazar, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinliklerinin bir parçası olmuştur.
İstanbul daki her %100 Ekolojik Pazar projesinde Gel Oyna atölye grubu ile birlikte çalışılıyor, çocuklara ve ailelerine yönelik etkinlikler düzenleniyor, çocukların ahşap su bazlı boyalı, yerli malı oyuncaklar edinmesi sağlanıyor.
%100 Ekolojik Pazarlarda girdilerin pazardan alınması kaydıyla gözleme, kek, börek tarzı yemeklerin halkımıza sunulmasını sağlanmıştır. Kartal %100 Ekolojik Pazarı etkinlik çadırı, ekolojik samandan kafe ve müzik yayını, Seferihisar %100 Ekolojik Pazarı ekolojik kafe, takas ve diğer etkinlikleri, ahşap mimarisi ve doğal ortamı ile sosyal ve kültürel anlamda diğer pazarlara öncülük etmiştir.