Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği olarak, sağlığımız, gelecek kuşaklara yaşanabilir bir dünya, üretken topraklar bırakabilme amacı ve ekolojik/organik tarım ürünlerinin iç pazarda güvenilir, adil ve sürdürülebilir biçimde yaygınlaşabilmesi için Haziran 2006’da Şişli Belediyesi işbirliği ile Feriköy’de ilk %100 Ekolojik Pazar projemizi başlattık.
Aslında ilk amaç 40 haftalık bir deneme ile örnek bir model yaratmak, başta üretici-tüketici olmak üzere etki, tepkiyi ölçmekti. Kırk hafta sonunda oluşturulan model zamanla değişerek ve halen de esnekliğini koruyan %100 Ekolojik Pazar Standartları’na dönüştü. Bu süreçte dış pazara endeksli organik tarım yönetmeliği ve uygulamalarında da bir adaptasyon süreci yaşanırken organik pazarlar halk arasında hal yasası olarak bilinen kanun ve ilgili yönetmeliklere girerek resmileşti.
Ekolojik pazarların artması, paralelinde diğer pazarlama kanallarının da devreye girmesi iç pazarda lojistik ve ticari dinamiklerde hızlı bir yaygınlaşma getirdi. Hem değişen mevzuatlar hem de hızla gelişen iç pazar dinamikleri sebebi ile Derneğimiz %100 Ekolojik Pazar Standartları’nı tüketici haklarını koruyabilmek, üreticiler arasında haksız rekabeti ortadan kaldırabilmek için daha da detaylandırdı, geliştirdi. Bu dinamiklere diğer organik sektör paydaşlarının da katılımcı olması için iç pazar komiteleri kurdu, tüketiciyi işin içine çekmeye çalıştı, lobi ve sertifika kuruluşlarını bilgilendirme çalışmalarına hız verdi.
Organik tarımda kontrol ve sertifikasyona dair açıklamamızı buradan okuyabilirsiniz.
İster organik pazarlara, ister dükkân veya perakende zincirlere ürün tedarik eden organik tarım üretimi yapan tüm üreticiler/müteşebbisler, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın yetkilendirdiği kontrol ve sertifika kuruluşlarınca denetlenir ve arazi ve ürünleri sertifikalandırılır. Bu yetkilendirilmiş kuruluşlar da ilgili bakanlıkça denetlenirler.
%100 Ekolojik Pazarlar’a gelen ürünlerin üretime dair müteşebbis sertifikaları ve ekleri, pazarlamaya dair ürün sertifikaları ve ekleri, alım satıma dair faturaları, ürünlerin çeşitleri ile miktarları ve etiketlerinin kontrolü, haftalık sertifika kuruluşu iletişimleri, kayıt, veri paylaşımı ile birlikte;
Yasal sorumluluğumuz olmamasına rağmen;
- Rutin pesitist (tarım zehiri) kalıntı analizleri yapıyoruz,
- %100 Ekolojik Pazarlar’a ürün tedarik eden üreticilerin arazi, aracıların depolarını ziyaret ediyoruz,
- Aracı kuruluşların her bir ürün alımına dair stok takibi yapıyoruz. *Her Pazar satışı fatura (depo ilk giriş) miktarından düşülerek stok miktarları izleniyor. Şüpheli durumlarda depo ziyaretleri yapılıyor, ürünlerden numune alınıyor.
Akredite laboratuvarlarda yaptırılan analiz sonuçlarını ve arazi ziyaretlerimize dair fotoğrafları %100 Ekolojik Pazarlar’da yer alan halkla ilişkiler standımızda inceleyebilirsiniz.
Ayrıca miktar, görüntü, mevsim dışı ürünler, çelişkili üretici, katılımcı ifadeleri, müstahsil bilgileri, kargo bilgileri ve benzeri konularda şüphe çeken durumlarda ürünlerin fotoğrafları çekilmekte ve acilen kontrol ve sertifika kuruluşu bilgilendirilmekte ve geri dönülmesi talep edilmekte, çok kritik durumlarda ilgili kontrol ve sertifika kuruluşundan baskın denetim talep edilmektedir.
Son olarak Derneğimiz programcıları ile birlikte %100 Ekolojik Pazarlar’da satış verisi kayıt ve stok takip sistemi geliştirilmiştir. Her hafta bu programa her belediye proje koordinatörü ilgili hafta gelen tüm ürünleri çeşitleri, mali belgesi, üreticisi, satıcısı, tarihi vs. bilgileri ile kaydetmekte; bu bilgiler hem haftalık olarak ilgili kontrol ve sertifika kuruluşlarına gönderilmekte hem de istendiği zaman Pazar, tarih aralığı, tezgâh sahibi, üretici, ürün ve çeşit içinden çeşitli kombinasyonlar yapılarak pazara giren veya satılan ürün miktarına dair sonuçlar elde edilebilmektedir. Örneğin, her hangi bir üretici için bütün bir yıl içinde %100 Ekolojik Pazarlar’da ya da sadece Şişli Feriköy’de ne kadar starking elma sattığı bulunabileceği gibi, herhangi iki tarih aralığında %100 Ekolojik Pazarlar’da ne kadar maydanoz sattığı da bulunabilecektir. Sisteme ait bir modelleme “%100 Ekolojik Pazarlar Veri Kayıt ve Stok Takip Sistemi” başlığı altında yerleştirilmiştir.
%100 Ekolojik Pazarlar düzenli olarak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl ve İlçe teşkilatları tarafından da denetlenmektedir.
Bugüne kadar pazar içinde yaptığımız kontroller, aldığımız kayıtlar, çektiğimiz fotoğraflar ve tutulan tutanaklar, şüpheli durum ve ürünler ile ilgili sertifika kuruluşlarına yaptığımız uyarılar, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl ve İlçe Müdürlükleri organik tarım birimlerine yaptığımız ihbarlar, Bakanlık Organik Tarım Komitesine sunduğumuz dosyalar, analizler ve arazi, depo ziyaretlerimiz sayesinde bazı üreticiler ve aracılar sertifika kuruluşları, belediyeler ve bakanlıkça tespit edilen durum özelinde ve yasalar çerçevesinde, sektörden ihraç edilmiş, para cezası almış, ekolojik pazarlardan men edilmiş veya uyarı/ihtar almış veya bulaşma ve komşuluk sorunu tespit edilen belirli araziler organik tarım sistemi dışına çıkarılmıştır.
Taze ürünlere dairin kontrolü için, ilgili ekibimiz sabah 05.00’da pazara gelmekte; giriş çıkışta her taze ürünün çeşidine, üreticisine göre miktarı kayıt altına alınmakta, üretici beyanı fatura ile karşılaştırılmaktadır. Tüm mali belgeler incelenmekte, her türlü belge sahteciliğine karşı üreticiler aralıklı olarak aranmaktadır. Gelen her ürün sertifika ekindeki ürün listesi ile karşılaştırılmakta, sertifika ekinde olmayan ürünler kaldırtılmaktadır. Pazar bitiminde de kalan ürünler kayıt altına alınmakta böylece üretici ve aracıların stok takibi yapılabilmektedir. Tüm bu bilgiler kontrol ve sertifika kuruluşlarına haftalık olarak bildirilmekte ve bu kuruluşlar kendilerinde her ürün için kayıtlı olan ürün hasat/stok miktarlarından bu miktarları düşmektedir. Dolayısı ile izlenebilirlik sağlanmakta hiçbir üretici üretim/hasat/stok miktarından fazlasını satamamaktadır.
Paketli işlenmiş ürünlerde sertifika, güvenlik bandı, etiket kontrolü, işletme kayıt numarası kontrolü, sertifika eki ile karşılaştırma işlemleri yapılmaktadır.
Sizde şüpheli gördüğünüz durumlarda halkla ilişkiler standımızı ziyaret ederek ilgili ekibimize bildirebilirsiniz.